Σάββατο του Λαζάρου, Κυριακή τω Βαΐων, δυο σημαντικές και κομβικές ημέρες της εκκλησιαστικής ζωής της Ορθοδοξίας.
Εορτές Δεσποτικές. Αναφερόμενες στο πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού.
Την Παρασκευή, παραμονή του Σαββάτου του Λαζάρου τελειώνει η νηστεία της Σαρακοστής και την Κυριακή αρχίζει η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.
Το Σάββατο του Λαζάρου εορτάζουμε, ως γνωστό, την Ανάσταση του τετραημέρου Λάζαρου.
Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Κυρίου και είχε δυο αδελφές, τη Μάρθα και τη Μαρία.
Γνωστές σε μας από περικοπή του ιερού ευαγγελίου όπου αναφέρεται η φιλοξενία του Κυρίου από εκείνες.
Κάποια στιγμή ο Λάζαρος αρρώστησε και οι αδελφές του ειδοποίησαν τον Κύριο ότι ο Λάζαρος ήταν άρρωστος και Του ζήτησαν να πάει να τον θεραπεύσει.
Ο Κύριος δεν ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμά τους. Μετά από δυο ημέρες λέει ο παντογνώστης Κύριος στους μαθητές Του: «Ο Λάζαρος κοιμήθηκε, πάμε να τον ξυπνήσω». Όταν στο σπίτι του Λαζάρου, στη Βηθανία, ο Λάζαρος συμπλήρωσε τέσσερις ημέρες νεκρός. Πολλής κόσμος βρίσκονταν στο σπίτι του για να συμπαρασταθεί στις αδερφές του. Η Μάρθα, μόλις έμαθε ότι ο Χριστός έρχεται, έτρεξε να τον προϋπαντήσει. Στον μεταξύ τους διάλογο η Μάρθα εκφράζει την πίστη της στην παντοδυναμία Του και διατρανώνονται σπουδαίες θεολογικές αλήθειες για την αιώνια ζωή. Εκεί ο Χριστός λέγει ότι Εκείνος είναι η ζωή και η ανάσταση!
Πράγματι, κύριος της ζωής και του θανάτου είναι ο Χριστός, πλάστης και δημιουργός μας. Ουδείς άλλος εξουσιάζει την ανθρώπινη ζωή. Δεν μας ανήκει η ζωή, γι’ αυτό η αυτοκτονία είναι θανάσιμο αμάρτημα.
Όταν έφθασαν στον τάφο, ο Κύριος ως άνθρωπος δάκρυσε.Kαι ζήτησε να ανοικτεί ο τάφος. Η Μάρθα προσπάθησε να το αποτρέψει γιατί μετά από τέσσερεις ημέρες η σάρκα του νεκρού θα είχε αρχίσει να σήπεται και θα είχε άσχημη μυρωδιά. Ο Χριστός, αφού προσευχήθηκε στον ουράνιο Πατέρα, δίνοντας παράδειγμα σε όλους μας, με δυνατή φωνή διατάζει τον Λάζαρο: «Λάζαρε, δεύρο έξω» . Βλέπουμε τον Κύριο να προσεύχεται πριν επιτελέσει το θαύμα. Δίνει το παράδειγμα σε όλους τους χριστιανούς και το μήνυμα να μην επιχειρούμε ένα έργο πριν ζητήσουμε τη βοήθεια του Θεού.
Με αφορμή αυτό, προσθέτουμε ότι είναι καλό, πριν προχωρήσουμε σε κάτι σημαντικό στη ζωή μας ή πράξουμε κάποιο έργο, να ζητούμε την ευλογία του πνευματικού μας. Αφού, λοιπόν, προσευχήθηκε στον ουράνιο Πατέρα και Θεό μας, με δυνατή φωνή διατάζει τον Λάζαρο: «Λάζαρε, δεύρο έξω». Αμέσως ο νεκρός Λάζαρος εξέρχεται του τάφου ζωντανός. Ο Κύριος λέει να τον λύσουν από τα νεκρικά σάβανα και να τον αφήσουν να φύγει.
Ένα, ακόμη, θαύμα επετέλεσε ο Κύριος. Θαύματα πολλά έκανε ο Χριστός, όχι μόνο αυτά που είναι καταγεγραμμένα στο Ιερό Ευαγγέλιο. Αν όλη η διδασκαλία Του και όλα τα θαύματα καταγράφονταν οι τόμοι γραφής των θα ήταν τόσοι που δεν θα χωρούσαν σε όλο τον πλανήτη. Το συγκεκριμένο θαύμα είναι μία ακόμη απόδειξη, για τους άπιστους και ολιγόψυχους, της κυριαρχίας του Κυρίου επί της ζωής και του θανάτου. Οι παρευρισκόμενοι χάρηκαν για την Ανάσταση του Λαζάρου. Οι γνωστοί Φαρισαίοι και γραμματείς στεναχωρήθηκαν σφόδρα και απεφάσισαν εκτός από τον Χριστό να φονεύσουν και τον Λάζαρο. Να μην υπάρχει απόδειξη του μεγάλου θαύματος. Ανθρώπινη μωρία και βλακεία.
Ο Λάζαρος, μετά την ανάστασή του, αναχώρησε από την πατρίδα του Βηθανία για να αποφύγει το μίσος των Φαρισαίων και Γραμματέων. Έφθασε στην Κύπρο και χειροτονήθηκε επίσκοπος στην εκκλησία του Κιτίου, την οποία ο ίδιος ίδρυσε.
Η ιερά παράδοση αναφέρει για τον Λάζαρο τα εξής: Όταν αναστήθηκε ήταν τριάντα ετών και έζησε άλλα τριάντα έτη. Μετά την ανάστασή του, δεν γέλασε ποτέ. Αιτία ήταν αυτά που είδε και ένιωσε κατά την τετραήμερο παραμονή του στον άδη. Μόνο μία φορά χαμογέλασε, όταν είδε έναν άνθρωπο να κλέβει μια στάμνα. Είπε: ̎το «χώμα » κλέβει «χώμα» ̎. Ανθρώπινη πλεονεξία και ατιμία.
Η Ανάσταση του Λαζάρου πιστοποιεί και τη δική μας ανάσταση κατά τη Δευτέρα παρουσία του Κυρίου επί της γης. Όπως ξύπνησε ο Λάζαρος, έτσι θα ξυπνήσουν όλοι οι κεκοιμημένοι.
Ο Κύριος βρίσκεται στην πορεία προς το εκούσιο πάθος. Για να εκπληρώσει τον σκοπό κατάβασής Του από τους ουρανούς στη γη, τη σωτηρία και τη θέωση των ανθρώπων. Λίγα 24ωρα Τον χωρίζουν από τον, κατά την ανθρώπινη φύση Του, θάνατο και μάλιστα θάνατο ατιμωτικό. Ο θάνατος δια του σταυρού εθεωρείτο ατιμωτικός εκείνη την εποχή. Όμως, το τίμιο αίμα του Χριστού καθαγίασε τον σταυρό, διότι επάνω του Εκείνος νίκησε τον θάνατο και λύτρωσε το ανθρώπινο γένος από τη δουλεία της αμαρτίας.
Πλησιάζει και το Πάσχα των εβραίων. Ο Χριστός αναθέτει στους μαθητές Του να Του φέρουν ένα πουλάρι όνου και καθήμενος επ αυτού πορεύεται προς το εκούσιο πάθος. Φθάνει στα Ιεροσόλυμα και οι κάτοικοί τους, πληροφορηθέντες το θαύμα της Ανάστασης του Λαζάρου και γνωρίζοντες την τρίχρονη δημόσια δράση με τα θαύματα και τις ομιλίες Του, τρέχουν να τον υποδεκτούν. Τον φαντάζονται επίγειο αρχηγό και ελευθερωτή. Εκείνος, όμως, ο δημιουργός του παντός, έρχεται καθήμενος πάνω στο ταπεινό. Δεν φθάνει στη Ιερουσαλήμ με δόξα και με τους αγγέλους και τους αρχαγγέλους, ταπεινά και σεμνά πορεύεται. Όπως πρέπει στον μονογενή Υιό του Θεού.
Με βάγια στα χέρια όλοι στην υποδοχή‧ νέοι, γέροι, άνδρες και γυναίκες. Ζητωκραυγάζουν και επευφημούν: «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος». Στρώνουν τα ρούχα τους και κλαδιά φοινίκων στο διάβα του. Δεν είχαν αντιληφθεί ότι μπροστά τους ήταν για τριάντα τρία ολόκληρα χρόνια, από τα οποία τρία σε δημόσια δράση, ο σαρκωθείς μονογενής Υιός του Θεού. Για αυτόν τον λόγο τον υποδέχονται με αυτό τον τρόπο, που κάνει γραμματείς και Φαρισαίους να λυσσάνε από το κακό και να ψάχνουν τρόπους εξοντώσεως του Θεανθρώπου. Ανθρώπινη υπερηφάνεια και εγωισμός. Η κακία και ο φθόνος των ανθρώπων νεκρώνει τον νου και δεν βλέπει ότι γίνονται θαυμαστά πράγματα.
Σήμερα τον υποδέχονται ως μεσσία, ελευθερωτή και βασιλιά. Μετά από μερικές ημέρες ο ίδιος λαός, ο όχλος φωνάζει στον Πιλάτο: «σταύρωσον, σταύρωσον αυτόν». Ποιόν; Αυτόν που σήμερα ζητωκραυγάζει και βροντοφωνάζει «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος». Η ευμετάβλητος ανθρώπινη φύση του πεπτωκότος ανθρώπου από την αποθέωση και τα «ζήτω» στο «σταύρωσον» και στη λήθη. Ωραίο παράδειγμα που πρέπει οι άρχοντες των ανθρώπων να μην ξεχνούν. Οι άνθρωποι αλλάζουν γνώμη και προτιμήσεις. Βρίσκονται από τη μία στιγμή στην άλλη από το ζενίθ στο ναδίρ και το αντίστροφο.
Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων κατέχουν σημαντική θέση στο ορθόδοξο εορτολόγιο ως Δεσποτικές εορτές. Τις τιμά ο ελληνικός με ιδιαίτερο τρόπο και κατάνυξη. Η εκκλησία την Κυριακή των Βαΐων μοιράζει ευλογημένα βάγια στο τέλος της θείας λειτουργίας δια των χειρών των ιερέων. Το Σάββατο του Λαζάρου σε πολλές ελληνικές περιοχές τα παιδιά, κυρίως τα κορίτσια, λένε τα ̎κάλαντα¨ του Λαζάρου περιερχόμενα τα σπίτια με καλάθια στολισμένα και οι οικοδεσπότες προσφέρουν χρήματα, αυγά, ξηρούς καρπούς κλπ. Έθιμο που τείνει να εκλείψει στις ημέρες μας.
1ο απολυτίκιο (Ήχος α΄)
Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σου πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον, Χριστὲ ὁ Θεός· ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες, σοὶ τῷ νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».
2ο απολυτίκιο (Ήχος δ΄)
Συνταφέντες σοι διὰ τοῦ βαπτίσματος, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, τῆς ἀθανάτου ζωῆς ἠξιώθημεν τῇ Ἀναστάσει σου καὶ ἀνυμνοῦντες κράζομεν: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».
3ο απολυτίκιο (Ήχος πλαγιος β΄)
Μετὰ κλάδων ὑμνήσαντες πρότερον, μετὰ ξύλων συνέλαβον ύστερον, οἱ ἀγνώμονες Χριστόν, Ἰουδαῖοι τὸν Θεόν. Ἡμεῖς δὲ πίστει ἀμεταθέτῳ, ἀεὶ τιμῶντες ὡς εὐεργέτην, διὰ παντὸς βοήσωμεν αὐτῷ: «Εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος τὸν Ἀδὰμ ἀνακαλέσασθαι».
Κοντάκιο (αυτόμελο)*, (Ήχος πλάγιος β΄)
Τῷ θρόνῳ ἐν οὐρανῷ, τῷ πώλῳ ἐπὶ τῆς γῆς ἐποχούμενος Χριστὲ ὁ Θεός. Τῶν ἀγγέλων τὴν αἴνεσιν καὶ τῶν παίδων ἀνύμνησιν προσεδέξω βοῶντός σοι: «Εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος, τὸν Ἀδὰμ ἀνακαλέσασθαι».
(*) αυτόμελο = ψάλλεται με δική του μουσικότητα, κατ' ίδιον μέλος.
|μας έστειλε ο κ.Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός...
